Najmro. Kocha, kradnie, szanuje - recenzja festiwalowa

Jakie to miłe uczucie, kiedy nasza rodzima produkcja wygląda jak amerykański przebój, a jednocześnie niczego nie podrabia i nie kopiuje, zachowując swój unikatowy klimat. Polski film „Najmro. Kocha, kradnie, szanuje” zadebiutował podczas 21. MFF Nowe Horyzonty i jeśli nie widzieliście go przy tej okazji, to polecamy wizytę w kinie jak tylko tytuł ten trafi do szerokiej dystrybucji.

Film o Zdzisławie Najmrodzkim

Mateusz Rakowicz zrobił film o Zdzisławie Najmrodzkim, który zasłynął jako przestępca, nazywany „królem złodziei” i „mistrzem ucieczek”. Podobno wymykał się milicji aż 29 razy, uciekając w niespotykanych, często bezczelnie brawurowych okolicznościach. Nic dziwnego, że uznano go za najsłynniejszego przestępcę okresu PRL.

Jednak „Najmro” to nie jest historia zuchwałego złodzieja czy geniusza, nagminnie wymykającego się organom państwa. Wątki te są istotne na początku, by przedstawić bohatera, a później są tylko tłem dla opowieści o potrzebie wolności, zarówno fizycznej jak i mentalnej. Najmrodzki, tak jak jego matka, nie uznawał sytuacji, w której ktoś kontroluje jego życie i wyznacza mu kolejne normy czy obowiązki.

Pogardę dla systemu okazywał obrabiając Peweksy, a później kradnąc samochody bogatym i sprzedając trochę biedniejszym. Nie brakowało mu pieniędzy, sławy ani rozgłosu. Choć za pomoc w złapaniu go można było dostać dwa miliony złotych, popularny „Najmro” bywał na mieście, bawił się w klubach i handlował jak gdyby nigdy nic, a przechodnie nie rzucali się donosić na niego do najbliższego posterunku. Jako symbol wolności i pogardy dla systemu był dla nich ważniejszy, a przynajmniej tak można wywnioskować z filmu Rakowicza.

Miłość katalizatorem zmian

Bardzo istotną częścią fabuły jest także związek głównego bohatera z dziewczyną, którą poznał w kinie, próbując zdobyć plakaty. Wątek miłosny nie tylko pcha Zdzisława w stronę „przejścia na emeryturę”, ale też daje nam dobitny dowód na to, jak naturalnie i sprawnie można wplatać romans w polskie kino sensacyjne, komedie kryminalne itd. Reżyser tego filmu robi to po mistrzowsku. Nie ma ani wrażenie dodania wątku miłosnego na siłę (bo przecież musi być), ani też nie dzieje się to kosztem narracji czy całości historii „Najmro”.

Co więcej, historia miłosna jest katalizatorem zmian nie tylko w życiu protagonisty, ale też całej jego ekipy. Gdy Najmrodzki ogłasza „ten ostatni raz”, rodzi nam się główny złoczyńca tego filmu. Tak! Dopiero w trzecim akcie filmu, bohater dostaje przeciwnika groźniejszego, bardziej nieprzewidywalnego niż raczej śmieszni i kuriozalni śledczy, uganiający sią za Zdziśkiem przez całą wcześniejszą część seansu.

Mimo odwagi twórców, przemiana cichego chłopaka, który wolne chwile spędzał grając na przenośnej konsolce, w psychopatycznego mordercę i gangstera z własną grupą ludzi, jest niewiarygodna i trudno uzasadnić ją przeskokiem w czasie i narastającą złością. Niejasne jest też zakończenie wątku tej postaci, ale tu nasza krótka lista wad się kończy.

Amerykanie mogą się uczyć!

„Najmro. Kocha, kradnie, szanuje” to film absolutnie fantastycznie wykonany pod względem technicznym, a jego wizualna strona zachwyca od pierwszej sceny, w której nasz bohater dosłownie znika ze spacerniaka (potem dowiadujemy się jak to zrobił). Cały film jest zrobiony z takim luzem, poczuciem humoru (ale bez żenady), w takim tempie i jest tak genialnie zagrany, że bez problemu Hollywood mogłoby zrobić własną wersję, która pewnie stałaby się blockbusterem sezonu.

Amerykański remake powinien zachować dokładnie taki montaż i kadrowanie, by stać się hitem, tylko tych naszych aktorów byłoby szkoda wymieniać. Dawid Ogrodnik błyszczy, zachwyca i czaruje, a w obsadzie są przecież jeszcze Robert Więckiewicz (charyzmatyczny jak zawsze), Rafał Zawierucha (świetna rola komediowa), Marta Wągrocka (solidna rola dziewczyny Zdzisława) czy Jakub Gierszał (ten od przemiany w złoczyńcę).

Sposób opowiadania tej historii jest epicki, a Mateusz Rakowicz pokazuje, że doskonale opanował wszelkie środki jakie daje mu współczesne kino. Przy tym nie bawi się np. w ujęcia slow motion na zasadzie „sztuka dla sztuki”, tylko stosuje zwolnione tempo w konkretnych momentach, kiedy chce na coś zwrócić naszą uwagę, często rozbawiając do łez. Nawet „głupia scena seksu” jest tak fantastycznie i pomysłowo pokazana, że zdziwicie się, że w polskim filmie tak się da. „Najmro. Kocha, kradnie, szanuje” to ogromne, pozytywne zaskoczenie, doskonała zabawa, a przy tym oparta na faktach historia o postaci godnej zapamiętania.

Ocena końcowa: 8/10

Michał Derkacz

fot. Robert Pałka/materiały prasowe