Powidoki - wyblakły obraz mistrza [RECENZJA]

2017-01-17 11:53:34

Andrzej Wajda nie żyje. Wielki mistrz reżyserii filmowej pożegnał się z widzami historią Władysława Strzemińskiego, malarza, który nie poddał się socrealizmowi i doświadczył okrutnych skutków swoich wyborów.

Postać charyzmatycznego człowieka, dla którego artystyczna i światopoglądowa wolność była ważniejsza niż pieniądze, a nawet własne zdrowie, zasługuje na przejmujący, wciągający i doskonale zagrany film. Jednak z ogromnym smutkiem trzeba przyznać, że "Powidoki" takim filmem nie są.

To produkcja na wskroś przestarzała, archaiczna i "teatralna", w złym tego słowa znaczeniu. Od pierwszych scen sztuczność razi w oczy i zaburza odbiór. Przez większość seansu ma się wrażenie, że ludzie ani tak się nie zachowują, ani tak nie rozmawiają, nawet biorąc pod uwagę represyjną i uciążliwą aurę ówczesnego życia.

Szalenie zawodzi aktorstwo, bo przecież "Powidoki" to film z imponującą obsadą. Bogusław Linda jako Strzemiński nie jest wiarygodny, przez co jeszcze trudniej uwierzyć w niektóre decyzje podejmowane przez jego bohatera (m. in. absurdalna scena, gdy pozwala odejść córce z domu). Jeszcze gorzej jest z postacią, w którą wciela się Zofia Wichłacz. Filmowa Hania to irytujące dziewczę, które z naiwnym fanatyzmem spogląda w swego mistrza, wierząc, że ten padnie jej w objęcia.

Reszta obsady prezentuje się raz lepiej, raz gorzej, lecz nikogo nie da się tu z czystym sumieniem pochwalić. To zadziwiające, jak źle napisane są ich postacie i wątki i jak ten aktorski potencjał został zmarnowany na planie, biorąc po uwagę, że produkcja ta opiera się głównie na dialogach, obrazem niewiele opowiadając.

Całość da się opowiedzieć w trzech zdaniach, bo "Powidoki" to pasmo kolejnych scen represjonowania głównego bohatera. Działania nowego systemu niemal dosłownie wpędzają Strzemińskiego do grobu, kończąc film niezrozumiałym przeskokiem w czasie. Historia, która chociaż na końcu mogłaby nas złapać za gardło, rozpływa się, pozostawiając w zobojętnieniu.

To co uczciwie należy pochwalić, to tzw. świat przedstawiony, scenografia, kostiumy i charakteryzacja, oddające idealnie realia Polski przełomu lat 20. i 30. XX wieku. Także opresyjne działanie systemu, który z łatwością podporządkowywał sobie słabych i niszczył silnych, ukazano tu bardzo dobrze.

"Powidoki" to film który krytykuje się z wielkim żalem. Gdyby realizował go ktoś inny, zdecydowanie łatwiej było by wytykać mu wady. Faktem jednak jest, że niewiele dowiadujemy się z niego, zarówno o samym Strzemińskim, jak i o jego fanatycznych studentach, którzy w pewnym momencie fabuły gdzieś całkowicie znikają. To obraz poprawny, ale nie widać po nim, by był stworzony przez mistrza.