Szklane domy pani Zosi

„Szklane domy pani Zosi” to dokumentalna opowieść o niezwykłej kobiecie mieszkającej we Wrocławiu, która całe swoje dojrzałe życie poświęciła działaniom mającym na celu umożliwienie powrotu do ojczyzny Polakom mieszkającym w Kazachstanie. Pani Zofia Teliga-Mertens urodziła się i mieszkała w miejscowości Wola Rycerska, koło Krzemieńca na Wołyniu. W 1940 roku została wywieziona do Archangielska a potem w Suzacki Rejon w Kazachstanie. Do Polski wróciła w 1946 roku, gdzie najpierw zamieszkała w Warszawie by później osiąść na stałe we Wrocławiu. Naznaczona piętnem ofiary przymusowych przesiedleń, przez całe swoje życie pani Zosia starała się nie zapominać o tych, którym nie udało się powrócić do ojczyzny. Jednak jak wiadomo za czasów PRL-u, ten temat nie był mile widziany przez ówczesne władze i dopiero nadejście wolnej Polski, pozwoliło spełnić marzenie naszej bohaterki. W latach 90-tych pojawiła się możliwość otrzymania rekompensaty za utracone mienie zabużańskie i pani Zosia wykorzystała ten fakt. Za majątek wyceniony na 600 tysięcy złotych, według stawek obowiązujących w 1998 roku, otrzymała trzy budynki mieszkalne w poradzieckim kompleksie koło Legnicy. Domy były w opłakanym stanie, jednak pani Zosia będąc posiadaczką 46 mieszkań, postanowiła zasiedlić je repatriantami z Kazachstanu. I tak narodziła się idea Kresówki a nasza bohaterka od tego czasu zajmuje się wprowadzeniem swojej idei w życie. Z własnych środków i przy pomocy sponsorów doprowadziła do pokrycia budynków dachem i powoli z pomocą przyjaciół przygotowywała mieszkania na przyjęcie repatriantów. Wtedy zaczęły się prawdziwe problemy, ponieważ rozpoczęła się walka z bezdusznością przepisów, urzędów i urzędników. Pani Zosia zahartowana jednak swoim ciężkim życiem, potrafiła walczyć skutecznie i doprowadziła do zasiedlenia mieszkań i tak oto powstała prawdziwa osada ludzi, którzy swoją nową ojczyznę zawdzięczają determinacji bohaterki filmu.

Tekst: Maciej Żurawski