Wstrząsający "Głód" w kinach

W Irlandii Północnej 5 maja 1981 roku umiera Bobby Sands, pierwszy więzień, który głodówką walczy z nieludzkim systemem więziennictwa i brytyjską okupacją. Trudny i nadal bolesny temat jest dla autora "Głodu" (premiera 8 stycznia 2010) pretekstem do stworzenia wstrząsającej i, mimo wszystko oderwanej od politycznego kontekstu, opowieści o istocie człowieczeństwa.

Zaskakuje konstrukcja: film składa się z serii krótkich i dynamicznych, niemal pozbawionych dialogu scen w więzieniu skontrastowanych z jednym, dziesięciominutowym ujęciem, w którym bohater rozmawia z ojcem Dominikiem Moranem i podejmuje decyzję o strajku.  Przepięknie sfotografowany przez Seana Bobbitta (znanego przede wszystkim z pracy nad filmem Wonderland Michaela Winterbottoma) film zasłużenie zbiera nagrodę za nagrodą.

Bohater filmu Bobby Sands jest postacią autentyczną, liderem IRA, który na początku lat 80. rozpoczął dramatyczny strajk głodowy, żądając uznania zamkniętych w więzieniu Maze bojowników o wolność Irlandii Północnej za więźniów politycznych. W kwietniu 1981 roku, miesiąc po rozpoczęciu strajku, został wybrany członkiem Izby Gmin (zmieniono prawo wyborcze i kilka miesięcy później byłoby to już niemożliwe).

Zmarł po 66 dniach wyczerpującej głodówki. Miał wtedy 27 lat. Film Steve'a McQueena nie jest biografią Sandsa. Oglądamy co prawda jego przyjazd do więzienia, codzienne (niemal dosłowne) siłowanie się więźniów ze strażnikami, którzy w odwecie za wylewanie fekaliów na korytarze, smarowanie ścian odchodami, niszczenie czystych ubrań i cel, urządzają nagim aresztantom „ścieżkę zdrowia" i ostentacyjnie manifestują swoją przewagę, stosując coraz bardziej wyrafinowane formy przemocy. Oglądamy dojrzewanie bohatera do decyzji o głodówce,  szokujący obraz powolnego wyniszczania jego organizmu, a w końcu śmierć. Film został przygotowany z niezwykłą dbałością o szczegóły i poprzedzony Drobiazgową dokumentacją. Razem ze swoja scenarzystką Endą Walsh (dramatopisarką i scenarzystką, wielokrotnie nagradzaną wschodzącą gwiazdą brytyjskiego teatru) Steve McQueen spędził długi czas na rozmowach z byłymi więźniami Mazeoraz ze strażnikami, którzy pamiętali strajk głodowy. Czytali książki i przeglądali dokumenty.

Początkowo chcieli nakręcić film pozbawiony dialogów, w bloku H, gdzie rzeczywiście zmarł Bobby Sands, co oczywiście okazało się niemożliwe. Reżyser zdecydował się jednak na pracę z niemal całkowicie irlandzką ekipą, co spowodowało - jak mówi McQueen - szczególny rodzaj napięcia na planie. W Irlandii Północnej pamięć o tamtych wydarzeniach jest wciąż żywa.

W roli głównej obsadził Irlandczyka Michaela Fassbendera, znanego dotąd głównie z filmu 300 of Zacka Snydera oraz Angel Francois'a Ozona.

Uhonorowany prestiżową canneńską Złotą Kamerą za najlepszy debiut Steve McQueen nie jest artystą „znikąd", choć rzeczywiście dotąd nie zrealizował żadnego filmu fabularnego. Jego nazwisko znane jest przede wszystkim bywalcom prestiżowych galerii sztuki od Tate po Centrum Pompidou i Muzeum Guggenheima, a sam McQueen jest cenionym artystą wizualnym.

"Głód" w polskich kina od 8 stycznia 2010 roku.

ip