„Przebacz” - nie dla wszystkich...

...„Przebacz" dla każdego.

Z całego festiwalu Era Nowe Horyzonty obejrzałam tylko dwa filmy. Dziwnym trafem w obu motywem przewodnim był gwałt. Po obejrzeniu „Wstydu" na „Przebacz" szłam trochę jak komandos na wojnę.

Już nic mnie nie zaskoczy, gorzej już nie będzie, więc zniosę wszystko. Jakże ogromnie się zdziwiłam, gdy okazało się, że to nadzwyczaj dobry film.

Grupa dresiarzy, w tym dziewczyna, życie od kradzieży do kradzieży, strumienie alkoholu i seks - codzienność. Najciekawsza perspektywa to przestępstwa, albo nudne życie u boku „dziwki w dresach", jak określa je jeden z bohaterów, bo to jedyny rodzaj kobiet, na których zainteresowanie owa grupa może liczyć. Wreszcie gwałt. I tu zaczyna się wszystko. Zgwałcona kobieta okazuje się być pielęgniarką, w której ręce trafia Stan - gwałciciel, po kolejnym wybryku, który kończy się w szpitalu. I co dalej?

Gwałt, oprawca, ofiara, gra psychologiczna. Powie jej, nie powie? Wybaczy mu, nie wybaczy? „Przebacz" pozostawia bardzo wiele miejsca dla widza. Jest napięcie, jest uczucie, zło i dobro - idealnie wyważone proporcje. Nic nie zostało przegadanie. Niedopowiedzenia, aluzje, portrety bohaterów. A samo zakończenie filmu pozostawiło we mnie pytanie: był happy end, czy nie? Nie jest to film dla wszystkich. Masowy odbiorca nie lubi zajmować się interpretacjami, nie chce się domyślać co tak właściwie siedzi w bohaterze. Spora grupa i tak obejrzy ten film jako jeden z wielu, tak tylko, żeby obejrzeć. Na szczęście jest jeszcze mnóstwo takich osób, które w pełni wykorzystają szansę jaką dał im Marek Stacharski - na wejście głębiej.

Obsada to kolejny mocny punkt tego obrazu. Aleksandra Nieśpielak - ostatnimi czasy albo nie kojarzona w ogóle jako aktorka, albo tylko z serialami - wraca na duży ekran w bardzo dobrym stylu. Bartek Turzyński w roli Stana to dobry wybór. Nie wylewa z siebie wodospadu sztucznych emocji, raczej sugeruje tylko co tak naprawdę się w nim dzieje. Poczucie winy, lęk, rozerwanie między Joanną a „przyjaciółmi z podwórka". Pokazuje nie pokazując.

Na uwagę zasługuje rola Marty Malikowskiej. Jej postać - Anka jest najbardziej zagadkową bohaterką „Przebacz". I tu znowu reżyser bardzo umiejętnie pozostawił widzowi wielkie pole dla wyobraźni. Czy coś ją łączy ze Stanem? Jest kobietą żyjącą wśród bandy przestępców, którzy jej kobiecość zdeptali. Okazuje się jednak, że nie do końca. Jest w niej zazdrość i, mimo stylu życia, wrażliwość i delikatność, której zdecydowanie nie widać na pierwszy rzut oka. Kim wobec tego jest Anka? Na to pytanie każdy widz odpowiada sam. I wiele jest interpretacji psychiki tej kobiety.

Kolejne zaskoczenie to Gabriela Kownacka jako zapijaczona uzależniona od psychotropów matka głównego bohatera. Aktorka także ostatnio kojarzona głównie z serialami i rolami kochających mamuś i cioć. A tu - zniszczona przez życie borykająca się z problemami z przeszłości. Jakimi? Nie do końca wiadomo.

„Przebacz" porusza temat kontrowersyjny, ale wielokrotnie pokazywany. Okazuje się jednak, że mimo to udało się Markowi Stacharskiemu zrobić z niego coś innego. Wielkim plusem jest to, że historia ta nie narzuca żadnego sposobu, w jaki należałoby ją odebrać. I właśnie dlatego do masowego odbiorcy nie trafi.

Marta Mielczarek
(marta@dlastudenta.pl)