Charlie wraca do miasta

 

Dzięki niemu po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat, polscy widzowie będą mogli zobaczyć na ekranie kinowym, klasyczne filmy Charliego Chaplina. Na polskich ekranach pojawią się trzy, odnowione cyfrowo kinowe kopie Chaplinowskich klasyków – wspomniany „Brzdąc”, „Gorączka złota” oraz „Dyktator”.

Dla kinomana obejrzenie filmów Chaplina na pełnowymiarowym ekranie kinowym, to obowiązek podobny do obejrzenia oryginału Mony Lisy przez muzealnika, pójścia na koncert Rolling Stones przez muzyka czy położenia się na moment na trawie Wembley przez fana futbolu.

Przegląd trzech arcydzieł Chaplina pozwoli polskiemu widzowi obejrzeć absolutne klasyki: pierwszy dźwiękowy filmy Chaplina - "Dyktator" [1940], wzruszający do dziś "Brzdąc" [1921] i arcydzieło burleski "Gorączka złota" [1925]. Tytuły te zostaną wprowadzone również do regularnej dystrybucji kinowej od końca lutego.


Kim był Charles Chaplin?

Choć karierę zrobił w USA, był rodowitym Anglikiem [Londyn, 1889]. Trudno wymienić wszystkie jego wcielenia filmowe – był aktorem, reżyserem, scenarzystą, producentem i kompozytorem – po prostu jedną z najwybitniejszych postaci światowego kina.

Był też niewątpliwie jedną z najbardziej rozpoznawalnych figur filmowych – figura małego włóczęgi w meloniku do dziś jest znakiem firmowym o podobnym znaczeniu co logo Coca Coli.

Zaczynał od komedii slapstickowej opartej na gagach, ale z czasem w jego filmach pojawiały się coraz poważniejsze problemy. Szybko osierocony, już w wieku 14 lat osiągnął pierwsze sukcesy teatralne.

W 1914 roku trafił z teatrem do USA, gdzie został od razu zaangażowany do filmu. Mało kto pamięta, iż to właśnie on założył studio United Artists [wraz z Mary Pickford, Douglasem Fairbanksem i D. W. Griffithem].

W życiu osobistym wieczny pechowiec. Czterokrotnie żonaty. Prywatnie nierozpoznawalny - w legendarnym już w starcie konkursie na sobowtóra Chaplina w San Francisco, udało mu się zdobyć zaledwie… trzecie miejsce. Amerykanie chcieli się z niego śmiać, ale nie chcieli go widzieć w swoim kraju - w atmosferze skandalu, oskarżony o „sympatie prokomunistyczne” musiał emigrować do Europy gdzie pozostał do śmierci. Ostatnim jego filmem zrealizowanym była Hrabina z Hongkongu [1967]. W 1954 Chaplina uhonorowano Światową Nagrodą Pokoju, a w roku 1971 nagrodzono Oscarem za całokształt twórczości. Zmarł w 1977 roku.

 

Filmy przeglądu

"Brzdąc" powstał w 1921 roku. Wielu wielbicieli Chaplina uważa go za jeden z najlepszych i najbardziej osobistych jego obrazów. Reżyser rzucił się w wir realizacji tego filmu w ledwie kilka miesięcy po śmierci swojego pierwszego dziecka. Synek jego i młodziutkiej aktorki Mildred Harris, zmarł po trzech dniach od urodzenia. Dziesięć dni po pochowaniu własnego dziecka Chaplin zaczął robić w swoim studiu przesłuchania dla małych aktorów. Całkowicie pochłonął go nowy pomysł na film, w którym włóczęga stałby się zastępczym ojcem dla porzuconego dziecka. Oficjalna premiera filmu odbyła się w lutym 1921. Projekt okazał się niezwykłym sukcesem, a siedmioletni Jackie Coogan grający tytułowego Brzdąca stał się światową gwiazdą, honorowaną przez królewskie rodziny, prezydentów, a nawet samego papieża.

"Gorączka złota" przyniosła Chaplinowi pierwsze nominacje do Oscara w kategoriach: Najlepsza Muzyka i Najlepszy Dźwięk. Film obfituje w klasyczne już sceny komediowe.

Chociaż pomysł na tę komedię zrodził się z bardzo niekomediowych źródeł. Jest efektem oglądania przez Chaplina zdjęcia z wyprawy tysięcy ludzi po opętanych „gorączką złota” do słynnego Klondike w 1896 roku. Jedna z najsłynniejszych i najzabawniejszych sekwencji, w której Włóczęga i „Wielki” Jim zostają zasypani przez śnieżną nawałnicę i odcięci od świata zainspirowana została prawdziwa tragedią. W czasie ujęcia Charlie w oczach przyjaciela przybiera postać smakowitego kurczaka, sam zaś gotuje i zjada swój but. To luźna trawestacja tragedii w Donner Party w 1846 roku, kiedy grupa imigrantów zasypana śniegiem w górach Sierra Nevada była zmuszona do jedzenia własnych butów i martwych ciał swoich kolegów. Chaplin, który zawsze wierzył, że tragedia i komedia nie wykluczają się wzajemnie, postanowił przetworzyć te mrożące krew w żyłach opowieści w komedię.

Ostatni film przeglądu – "Dyktator", był filmem wyklętym i zakazanym w prawie całej Europie, był bowiem ciosem wymierzonym bezpośrednio w hitleryzm. "Dyktator" rodził się gdy faszyzm dopiero pokazywał swoje bandyckie oblicze, ale premierę miał już w trakcie II wojny światowej. Pomysł na film powstał, gdy przyjaciel Chaplina, Alexander Korda, zauważył, że sceniczny wizerunek aktora przypomina wygląd Adolfa Hitlera. Chaplin postanowił wykorzystać te podobieństwo, by zaatakować nazistowską ideologię. Hitler zabronił projekcji obrazu na terenie całych Niemiec i we wszystkich okupowanych państwach. Ciekawość jednak zwyciężyła – sam dyktator obejrzał film dwa razy. Chaplin mówił potem, że dałby wszystko, żeby wiedzieć, co Hitler sądził o filmie. Film zdobył aż 5 nominacji do Oscara w kategoriach: najlepsza rola męska, najlepsza męska rola drugoplanowa, najlepsza muzyka, najlepszy film i najlepszy scenariusz oryginalny i wiele innych nagród.

Projekt "Klasyka kina"

To bardzo ambitne przedsięwzięcie dystrybucyjne VIVARTO. Zakłada zaprezentowanie przez pięć najbliższych lat, głównie na ekranach Sieci Kin Studyjnych, około 50 do 60 filmów stanowiących kanon światowego przemysłu filmowego. Jako pierwsza przedstawiona zostanie, wybrana twórczość Chaplina. Po nim zaprezentowane będą m.in. dzieła niemieckie i francuskie.

Inicjatywa Vivarto wpisuje się w linię programową tej wyjątkowej na polskim rynku firmy dystrybucyjnej. Dzięki Vivarto i bliźniaczemu Art House Polacy mogli obejrzeć w ciągu ostatnich 2 lat ponad 60 tytułów filmów, na których pojawienie się w naszym kraju nie można nawet było liczyć. Vivarto stworzyło nawet modę na kino czeskie skwapliwie podchwycona przez innych dystrybutorów. Dziś zaprasza na powrót do korzeni kina.

„Chcemy przypomnieć te filmy polskiej publiczności. Dawniej rolę tę spełniał rewelacyjny, telewizyjny cykl "W starym kinie", prowadzony przez niezwykłego Stanisława Janickiego. Obecnie bardzo duże grono, szczególnie młodych ludzi nigdy z tą twórczością się nie spotkało. Dlatego bardzo nam zależy, aby filmy te ponownie trafiły na duży ekran” – mówiła dla portalu Stopklatka.pl Joanna Grabowska z Vivarto & Art-House.

W marcu, rozpocznie się kolejna prezentacja, tym razem Klasyki Kina Niemieckiego. Wśród trzech filmów znajdą się "Błękitny Anioł" z Marleną Dietrich i "Metropolis" Fritza Langa. Obrazy te trafią później do normalnego rozpowszechniania.

 

 

---