Rzeź małżeńska

"Rzeź" Romana Polańskiego jest filmem przezabawnym i jednocześnie przerażającym, bo oglądając go, nie sposób nie odnieść się do własnych niepozornych wieczorów rodzinnych i towarzyskich zaczynających się od szklaneczki alkoholu, a kończących na obrzucaniu błotem.

Sprawa zaczęła się najbanalniej jak tylko mogła - syn Cowanów (Kate Winslet i Christoph Waltz) wybił ząbki synowi Longstreetów (Jodie Foster i John C. Reilly), wobec czego troskliwi rodzice postanowiają między sobą załagodzić konflikt między chłopcami. I choć ci następnego dnia znowu będą kolegami, to spotkanie dorosłych po początkowej wymuszonej grzeczności zamieni się w festiwal inwektyw i wzajemnej pogardy. Myli się jednak ten, kto uważa, że Polański pozwoliłby swoim bohaterom na zwykłe wylewanie pomyj - docinki są tu największego kunsztu i znakomicie demaskują hipokryzję życia rodzinnego oraz dzisiejszej klasy średniej.

"Rzeź" jest filmem na wskroś teatralnym, ale nie wyobrażam sobie, żeby komuś mogłoby to przeszkadzać przy jej oglądaniu. Polański od dawna uznawany jest za mistrza ciasnych, niemal klaustrofobicznych klimatów, toteż kręcąc kolejny obraz dziejący się wyłącznie w jednej przestrzeni, z pewnością musiał znajdować się w swoim żywiole. Jego wizja kameralnego dramatu Cowanów i Longstreetów przyciąga widzów swoją spostrzegawczością i intensywnym tempem - choć "Rzeź" trwa jedynie 80 minut, dowiemy się z niej o wiele więcej o sobie samych niż byśmy chcieli. Łapiemy się na tym, że czasami wystarczy nas leciutko trącić w czuły punkt, abyśmy sprowokowali gigantyczną kłótnię i że jesteśmy w stanie upokorzyć kogoś publicznie tylko dla czystej złośliwej przyjemności. Dlatego też pomimo początkowej niechęci do którejś z postaci (wybór antypatii zależy zdecydowanie od osobistych preferencji, stosunkowo łatwo jest nie lubić nawet całej czwórki), później zaczynamy tym ludziom jedynie współczuć. Wszystko to jest naturalnie przerywane wybuchami śmiechu oraz refleksjami nad kondycją współczesnej rodziny oraz społeczeństwa, które przy swojej agresji wydają się być tykającymi bombami zegarowymi. Mnie osobiście bardzo spodobała się jedna z obserwacji scenariusza - choć oba małżeństwa trzymają na początku swoją stronę, to po eskalacji konfliktu, nieustającym zmienianiu sojuszników oraz (co chyba najważniejsze) kilku szklankach whisky panowie dogadują się między sobą i zaczynają jawnie drwić ze swoich żon. Kobiety, które się nie znoszą, muszą przez chwilę grać w jednej drużynie i uderzają mężów tam, gdzie najbardziej boli, czyli poniżej pasa. Rzecz jasna, "Rzeź" nie jest jednak skonstruowana jako prostacka walka płci.

Film Polańskiego jest niezwykle pouczający, ale to kapitalne aktorstwo jest jego największym atutem. Naprawdę, nikt tu nie odstaje poziomem ani na centymetr i chyba niemożliwością jest uznać, że ktoś ukradł dla siebie cały film. Stosunkowo najwięcej pola do popisu miał Christoph Waltz w roli übercynicznego Alana Cowana. Austriak gra oszczędnie, ale perfekcyjnie - tak właśnie wyobrażamy sobie bezwzględnego prawnika, dla którego największym skarbem życia jest jego Blackberry. Z postacią jego żony, graną przez Kate Winslet, mężczyźni mogą utożsamiać z powodzeniem co najmniej połowę kobiet na świecie. Jej Nancy jest dystyngowaną kobietą sukcesu, ale kiedy puszczą jej hamulce bez skrupułów sięga po najpodlejsze zagrywki w otoczce błyskawicznego schlania się. Naprzeciwko jej staje Jodie Foster, która nigdy chyba nie musiała grać aż tak rozchwianej emocjonalnie kobiety. Ale ponieważ Jodie wielką aktorką jest, bez problemu była w stanie pokazać pasywną i niespełnioną Penelopę - kanapową bojowniczkę o prawa człowieka, która w ciągu sekundy może opluć trucizną. Na koniec pozostaje nam wiecznie niedoceniany John Reilly, którego metamorfoza w "Rzezi" jest chyba najbardziej realistyczna. Jego Michael to znudzony życiem facet, któremu nie potrzeba w życiu nic poza świętym spokojem. Kiedy ktoś ten spokój chce mu zabrać, zmienia się z przesympatycznego gościa w nieczułego drania.

Panie i panowie, chcecie zobaczyć, jak będziecie się zachowywać, gdy staniecie się statecznymi rodzicami po czterdziestce? Idźcie na "Rzeź". Będzie czasem śmiesznie, częściej dramatycznie, ale czyż tak właśnie nie wygląda życie?

Jerzy Ślusarski
(jerzy.slusarski@dlastudenta.pl)

Oceny (w skali 2.0 - 5.0):
Jerzy Ślusarski: 4.5

Obserwuj @j_slusarski - obserwuj wpisy autora na Twitterze

Recenzja powstała dzięki uprzejmości: